Een pittig parlementair jaar loopt ten einde: het eerste hele jaar waarin ik als een eenmansfractie geopereerd heb. Natuurlijk ben ik niet alleen: achter en heel soms voor de schermen ondersteunt een groeiend team mensen mij in Den Haag. Met medewerkers, een aantal vrijwilligers en stagiairs, proberen we elke dag onze taak uit te voeren: betere en eerlijke wetgeving. Daarbij letten we vooral op onze twee speerpunten: bestaanszekerheid en beter bestuur (een nieuw sociaal contract).
Over een paar van die onderwerpen schrijf ik hier: pensioenen, de energieprijzen en het klokkenluiderswet.
Nieuwe Pensioenwet
De Pensioenwet is de meest omvangrijke hervorming ooit in Nederland: het totale vermogen van de pensioenfondsen, ongeveer 1500 miljard euro, wordt omgezet in een nieuw contract. Dit contract is een stapje op weg naar privatisering, maar zonder publieke waarborgen. Zo mogen fondsen voor jonge generaties met van ouderen geleend geld beleggen. Ook zijn de kosten, die de fondsen mogen maken, nu al 14 miljard euro per jaar, niet gemaximeerd.
Ook andere zaken zijn niet goed geregeld, zoals het nabestaandenpensioen. Verder is het invaren (het omzetten van meer dan 10 miljoen aanspraken in potjes) zeer risicovol en een nog nooit vertoonde operatie.
Maar hoewel de pensioenwet niet goed is, hebben we ervoor gezorgd dat je van 100 euro in het oude stelsel minimaal 95 euro meekrijgt in het nieuwe stelsel (dat kon in het oorspronkelijke plan ook 47 euro zijn). Verder heeft de regering het wetsvoorstel aangepast toen ik liet zien hoe belachelijk was dat een pensioenfonds voor jongeren bij 100 euro inleg wel 1600 kon beleggen in aandelen. Ook regelden we dat de dekking van het nabestaandenpensioen doorloopt wanneer je in de ziektewet zit.
Mijn complete inbreng in het debat is lang, maar dit hoort bij wetgeving.
Voor de kerst heb ik twee interviews gegeven: eentje hoe de pensioenwet het vertrouwen in de politiek systemisch kan raken en een over de noodzaak van een volksbeweging in Nederland.
Prijsplafond energie
De regering heeft gekozen om huishoudens tegemoet te komen met een prijsplafond. Het doel van het prijsplafond is goed, namelijk huishoudens ondersteunen. Velen zakken namelijk door de grens van bestaanszekerheid.
Het middel is alleen niet goed: private energiebedrijven voeren nu een enorm subsidieprogramma uit. Daarmee is sociale zekerheid eigenlijk geprivatiseerd. Dat betekent dat de normale rechtsbescherming ontbreekt. En de overheid vergoedt het prijsverschil tussen de contractprijs (soms wel 3 euro per kuub) en het prijsplafond (1,45 euro). Achteraf zal gecontroleerd worden of ze niet te veel winst gemaakt hebben: in mijn inbreng leg ik alles uit en geef ik ook aan hoe energiebedrijven winst kunnen verbergen. De overheid had beter een maximumprijs kunnen instellen.
Het prijsplafond is nog niet helemaal klaar: al begin oktober diende ik een motie in om de honderdduizenden huishoudens met blokverwarming niet te vergeten. Na veel debatten heeft de regering beloofd om begin januari met een voorstel te komen, dat dan met terugwerkende kracht ingaat.
Ook is gisteren nog een voorstel van mij aangenomen om extra vergoeding te geven aan mensen die 24 uur thuisbeademing nodig hebben: die apparaten vreten zoveel stroom dat de huidige tegemoetkoming niet toereikend is.
Via twitter en media vroeg ik je begin oktober: hoe werkt het prijsplafond voor jullie individueel uit. Daarop kwamen dus veel reacties en op het punt van meer huishoudens op een aansluiting - blokaansluiting - en thuisbeademing is het uiteindelijk gelukt andere partijen en de regering te overtuigen en het voorgestelde beleid fors aan te passen.
Klokkenluiderswet
Afgelopen week stemden we ook over de klokkenluiderswet. Voor mij ging daaraan een nog wat langer proces schuil dan achter de pensioenwet. Deze moedige mensen die vaak ernstige misstanden aankaarten, worden regelmatig helemaal vermalen en kapot gemaakt. In de Raad van Europa schreef ik twee rapporten (een in 2009 en een in 2015). Daarin deed ik voorstellen voor een betere bescherming. Die voorstellen werden voor de ministers overgenomen in een aanbeveling en ik heb ze toegelicht in een hoorzitting in het Europees Parlement. Dit was een van de elementen die leidde tot Europese wetgeving.
Die wetgeving moest daarna in Nederland worden geïmplementeerd. Dat ging moeizaam en daarom schreef ik, samen met stagiair op mijn bureau een initiatiefnota met voorstellen om de bescherming echt op orde te brengen.
Het leidde tot een aantal verbeteringen, die het kabinet in het wetsvoorstel aanbracht, zoals ook bescherming voor klokkenluiders met staatsgeheime informatie. Bij de wetsbehandeling nam de Kamer nog vier voorstellen over uit de nota, die ik als amendement had ingediend.
Zijn we er nu? Nee dat nog niet: nog steeds is er eigenlijk geen straf op het benadelen van klokkenluiders en de financiële ondersteuning is een pilot. Ik blijf dus bezig met dit wetgevende werk, ook de komende jaren.
Tot slot
Dik een jaar na mijn terugkeer, lukt het om, met jullie steun, het wetgevende werk te doen. Toch blijf ik dingen stap-voor-stap doen na alles wat er gebeurd is. Gewoon omdat ik zelf best veranderd ben na de gebeurtenissen bij het toeslagenschandaal, bij de verkiezingen en de formatie twee jaar geleden.
Deze Kerst breng ik vooral in Enschede en omgeving door. Echt even afkoppelen.
In het nieuwe jaar zie ik uit om een wat vaker digitaal of in het echt samen te komen en te discussiëren over de uitdagingen waar Nederland voor staat: die worden ook met de dag groter.
Van harte wens ik jou en je dierbaren een
zalig Kerstfeest en alvast alle goeds voor 2023
Hartelijke groet,
Dat werk is mede mogelijk dankzij het steunfonds. Via de Tweede Kamer is de ondersteuning voor een afsplitser behoorlijk karig. Daarmee zou ik wel het snelle werk kunnen doen (een motie indienen, een tweet plaatsen), maar het echte wetgevende werk met resultaten, zou onmogelijk zijn. Veel dank als je op die manier of op een andere manier daaraan hebt bijgedragen.
