• Filosofie
  • Kritiek op divers geluid in de media

Wat achtergrondinfo over Leo Derksen (1926 - 2002):

"Als iemand te vroeg is overleden, is het Leo Derksen wel, de columnist van De Telegraaf tussen 1974 en 1988. Eindelijk was de tijd aangebroken waarin hij de zoete vruchten had kunnen proeven van zijn zure arbeid en nu steekt Onze Lieve Heer er Zijn stokje voor.

Leo Derksen zou je kunnen beschouwen als een LPF'er avant la lettre. Als Pim' nog had geleefd en Derksen zou fit genoeg zijn geweest, dan had hij het in de nieuwe regering tot minister kunnen brengen, liefst met cultuur en media in zijn portefeuille. Op de eerste dag van zijn bewindsperiode zou hij de publieke omroep hebben afgeschaft, op de tweede dag alle kunstsubsidies en op de derde dag zou hij Harry Mulisch en Hugo Brandt Corstius met terugwerkende kracht hun PC Hooftprijs hebben ontnomen.
Want Leo Derksen was niet zomaar een rechtse columnist, hij was een verbitterde, rancuneuze reactionair, die zich als (toneel)schrijver miskend voelde en daarvoor zijn leven lang wraak heeft genomen. Hij was de vleesgeworden, kleinburgerlijke bekrompenheid, vaak balancerend op de rand van karaktermoord en xenofobie. Hij nam het zogenaamd op
tegen de bedonderaars van de gewone man' (citaat uit het in memoriam van De Telegraaf), maar hij deed niets liever dan zich aanschurken tegen de macht van de ongewone man, zoals zijn vrienden prins Bernhard, Freddy Heineken en Hans Wiegel.
Als hij gevoel voor humor had gehad, zouden zijn columns nog pruimbaar zijn geweest nu bleven ze steken in de dorre taal van haat en walging.
In 1988 moest Derksen stoppen met zijn column. Het werd zelfs De Telegraaf, die zich wilde aanpassen aan een milder maatschappelijk klimaat, te bont. Ik las in necrologieën dat hij tot 1996 een internetsite had die moest worden gesloten omdat er te veel bezoekers waren.
Tot 1996! Het toont maar weer eens aan dat het gedachtegoed van de LPF niet uit de lucht is komen vallen. Het is er altijd geweest, en het zal er altijd zijn. Minder ambtenaren, minder buitenlanders, minder kunstenaars daar komt het doorgaans op neer. Leo Derksen heeft het veertien jaar lang in De Telegraaf mogen roepen, maar zijn tragiek was dat de machtigen van de Nederlandse aarde nooit écht naar hem luisterden. Voor links bestond hij niet, voor rechts was hij alleen een amuseur.
Columnisten worden nu eenmaal nooit helemaal serieus genomen, en dat is maar goed ook. Maar Derksen kon daar moeilijk mee leven. Zelfspot en zelfrelativering kende hij niet. Hij werd alleen maar verbetener en bitterder.
Het is sneu voor hem dat hij de moderne tijden maar zo kort heeft mogen meemaken. Hij zou meewarig hebben gekeken naar al die kranten en weekbladen waarin nu allerlei kleine Derksentjes hun haat tegen alles wat links is mogen botvieren. En hij zou zich vooral hebben verkneukeld om het opportunisme en de angsthazerij van een aantal linkse vijanden-van-toen die zich de afgelopen maanden opeens tot `Pim' bekenden."

"In 1988 bemoeide prins Bernhard zich er hoogstpersoonlijk mee. Telegraaf-columnist Leo Derksen moest met de vut en daar was de prins het niet mee eens. Hij was wel gecharmeerd van de rabiaat rechtse, recht-voor-zijn-raap-columns die Derksen sinds 1974 onder de titel 'Op zicht' in De Telegraaf schreef. De stem van rechts, de held van de zwijgende rechtse meerderheid werd hij genoemd. Zijn critici hielden het liever op 'de hetzeschrijver'. Derksen overleed zondag op 75-jarige leeftijd. Hij was al geruime tijd ernstig ziek.

Bij het lezen van zijn columns, vaak ellenlange kwade tirades tegen fanatieke feministen, het vreemdelingenbeleid, de slome ambtenarij en de Vara ('de rode roeptoeter') bekruipt je inderdaad het gevoel dat over Derksens schouder de grote meerderheid hard meebrult: Derksen speelde in op thema's die de LPF nu in één klap zesentwintig kamerzetels opleverden.
De Telegraaf was de krant met het reactionaire imago en Derksen was het symbool. Al aan het begin van de jaren vijftig, de tijd van de rooms-rode coalitie, fulmineerde Derksens voorganger Jacques Gans tegen de gevestigde politieke elite. In de jaren zestig zag de krant met lede ogen aan hoe het land veranderde. Toen Derksen in 1974 als columnist aantrad, was het de tijd van de polarisatie en die schoen paste hem als geen ander. Derksen zocht contrasten en versterkte die. Veel van zijn columns zijn ongekend fel en geschreven zonder enig blad voor de mond. Zo ging Derksen duidelijk over de schreef toen hij tv-maker Frits Bom vergeleek met Hitler. Bom organiseerde een protestmars tegen de slechte situatie in het openbaar vervoer, waarop de columnist schreef: ,,Hier voelt hij zich als een vis in het water. Voor deze mensen is hij de Grote Leider, wat in het Duits Führer betekent, maar ja, elke taal heeft zo zijn grapjes.'' En over CDA-voorman Willem Aantjes: ,,Geen wonder dat Aantjes voorzitter wordt van de Nationale Kampeerraad. Hij kent het Horst-Wessellied uit zijn hoofd.''
Dat Derksen helemaal niets met 'die rooien' te maken wilde hebben, trachtte hij op velerlei manier duidelijk te maken. Zo greep hij eens een wetenschappelijk onderzoek aan om de PvdA een hak te zetten. Uit dat onderzoek bleek dat Nederlanders tussen 1965 en 1986 gemiddeld 3 centimeter langer waren geworden. Waarschijnlijk het gevolg van toegenomen welzijn. Derksen: ,,Wie bedenkt dat de afgelopen 27 jaar de PvdA slechts zes jaar heeft meegeregeerd, kan dus nooit beweren dat hij dankzij 'Het Morgenrood' is gegroeid.''
Derksen was voor zijn loopbaan als columnist actief als tv-recensent, schreef tv-thrillers voor de Avro en toneelstukken. Verder moest hij weinig hebben van veel tv-personality's. 'Dallas', 'Dynasty' (met Joan Collins, dat 'enge reptiel'), Miami Vice: het is allemaal niks. Sonja Barend? ,,Al jaren hoopt zij vurig dat het lot haar een travestiet met zes borsten of een transseksueel met twee hoofden schenkt.''
In de loop van de jaren tachtig verdween de polarisering uit de maatschappij en dus ook uit de krant. De Telegraaf werd rustiger, bedaarder. Daar paste het instituut-Derksen niet meer in. In 1988 werd hij daarom met de vut gestuurd. Maar het volk vergat hem niet: zijn eigen internetsite, waarop Derksen rustig doorging met fulmineren, werd in 1996 uit de lucht gehaald. Wegens te veel bezoekers."

Juist dat gedeelte over het (vroege) internet is fascinerend. Hij was trouwens lid van de VVD

Ach ja Leo Derksen, dat vond ik toen ook al een lul, al stemde ik VVD.

    remlof Hans Wiegel was fan!

    Maar goed. Kort gezegd denk ik dat er een verborgen vraag in de samenleving aanwezig was en dat vervolgens het (politiek gemotiveerde, gefinancierde) aanbod ook weer zijn eigen vraag schept. Door allerlei andere ontwikkelingen neemt de diversiteit en pluriformiteit helaas af.

    Leuk, maar wat is er ‘proto-woke onzin’ aan energiebesparing?

      Sloggi Er zaten toen allemaal thema's in verborgen die we nu als 'woke' zouden aanmerken. Het eerste seizoen van de spin-off Oppassen werd gesponsord door het ministerie van VROM en dus was dochter Anna een milieuactivist. Natuurlijk is energiebesparing geen onzin, het is zelfs om te huilen dat de klimaatverandering al in de jaren '80 in de troonrede zat en het landbouwprobleem was ook al lang bekend, maar de wijze waarop dat in de huiskamers moest worden gebracht is wel onzin en doet denken aan de DDR. Er waren maar twee netten.

      Sloggi En in welke Zeg ns Aaa-aflevering kunnen we dit zien?

      a month later

      https://www.telegraaf.nl/nieuws/34607701/hotels-spinnen-garen-bij-opvang-asielzoekers-zij-krijgen-het-all-inclusive-arrangement

      Wat is de T. weer vals bezig. Ze brengen het als een citaat maar het zijn hun eigen woorden.

      Maar toen het COA aanklopte, werden de boekingen snel geschrapt, bevestigt een woordvoerder. „Er zijn inderdaad gasten verplaatst. Maar de omzet per normale gast is fors hoger dan de omzet per COA-gast.”
      Die krijgen het zogenoemde all-inclusive arrangement, dus ontbijt-lunch-diner en drinken. „Voor Fletcher is het daarmee gewoon een groep die exclusief gebruikmaakt van het gehele hotel”, aldus de woordvoerder.

      17 days later

      „Wat ons betreft mag de NPO wat meer terug naar de kerntaken: goede journalistiek, sport en een paar mooie culturele programma’s”, aldus mediawoordvoerder Claire Martens van de VVD.
      https://www.nrc.nl/nieuws/2024/04/05/wat-blijft-er-nog-over-van-de-npo-als-de-formerende-partijen-hun-drastische-bezuinigingen-mogen-doorvoeren-a4195273

      Hoezo is sport een kerntaak? Ik ben niet tegen sport op de publieke omroep (die toch al heel goedkoop is) maar een kerntaak kun je het toch niet noemen. Echte kerntaken zijn: educatie, journalistiek, rampenzender.

      Elke dag een nieuwe verwarrende en onlogische uitspraak van de VVD.

        Klopkoek maar een kerntaak kun je het toch niet noemen.

        Je kunt het er mee oneens zijn, maar amusement in het algemeen en sport in het bijzonder zijn in de Mediawet specifiek genoemd als taken van de NPO en NOS. Dus zeker kun je het een kerntaak noemen.

        Of dat wenselijk is, is natuurlijk een andere discussie.

        Even los van mijn mening over de partijen die nu formeren: alle nonsens op de NPO kan toch gewoon verdwijnen? Die domme programma's met BN'ers zoals Wie is de Mol? Die kansloze praatprogramma's waarin ook alleen maar BN'ers op komen draven en waarin nooit enige diepgang te vinden is? Met telkens weer dezelfde 'experts' die in 5 minuten een ingewikkeld onderwerp moeten duiden?

        Dat het journalistieke gehalte van de NPO over de breedte zo matig is komt doordat kijkcijfers belangrijk worden gevonden. Daar krijg je gewoon troep van. En een smerige werksfeer. Weg met die rotzooi, en weg met de mensen die de rotzooi faciliteren.

        De NPO zou dé plek moeten zijn voor onderzoeksjournalistiek en het faciliteren van het maatschappelijk debat. Nieuwsprogramma's, praatprogramma's, van die consumentenprogramma's als de Keuringsdienst van Waarde en Kassa, een beetje publieke educatie in Spuiten en Slikken, 2doc, en misschien een quiz als 2voor12. Maar dan heb je het wat mij betreft ook wel gehad.

        Floortje Dessing die op reis gaat, een realityshow over Frans Bauer, een programma dat het koningshuis volgt, matige comedyshows, tenenkrommende dramaproducties van eigen bodem, Maarten van Rossum met zijn broer: lekker optiefen.

          Drietebuul Floortje Dessing die op reis gaat, een realityshow over Frans Bauer, een programma dat het koningshuis volgt, matige comedyshows, tenenkrommende dramaproducties van eigen bodem, Maarten van Rossum met zijn broer: lekker optiefen.

          Er zijn heel veel genres waar ik zelf niks mee heb maar (mits goed uitgevoerd) wat mij betreft wel gewoon op de publieke omroep thuis horen (die toch al heel goedkoop is). Drama kun je wanneer je dat goed doet zelfs een exportartikel van maken. De verplichting dat een Netflix een bepaald percentage aan binnenlandse producties moet besteden vangt het niet volledig op. Een goed reisprogramma, geëngageerde humor zoals Even tot Hier en Lubach moet kunnen. Commerciële tv is bovendien van nature risicomijdend en fantasieloos. Koningshuis heb ik niks mee maar als je er even over na denkt moet dat wel gewoon gevolgd worden op een serieuze en niet-slaafse manier.

          Frans Bauer, Wie is de Mol heb ik wel mijn twijfels bij. Maar in een pluriforme samenleving is het onvermijdelijk en gezond dat niet alles je aan kan spreken. Heel lang was de expliciete gedachte dat de PO door iedereen wordt betaald en dus ook voor iedereen moet zijn (waar dan ook de zogeheten 'sandwichformule' in werd gefietst). Vóór het ontstaan van RTL heb je nog de situatie gehad waar de TROS en Veronica zeer commercieel dachten. Die waren zo succesvol dat op een gegeven moment elke omroep aan amusement op prime-time ging doen in de jaren 80.

          Enfin, het moeilijke aan deze discussie vind ik dat je (ik ook) niet teveel je eigen voorkeuren erop moet projecteren. Ik heb een mening maar teveel aan mening voelt ook wel weer gevaarlijk aan, ergens. De vier formerende partijen volgen vooralsnog het klassieke radicaal-rechtse playbook op dit punt.

          En amusementsprogramma's op primetime brengen waarschijnlijk meer geld in het laatje dan dat ze kosten en trekken mensen naar de publieke omroep. Mensen die klaar gaan zitten voor WIDM zien waarschijnlijk ook nog (een deel van) het journaal en mogelijk het programma erna. Je wil ook niet zo'n zender waar niemand ooit naar kijkt.

          Al met al ben ik meer voor quota. NPO mag uitzenden wat ze willen, als ze maar een x-hoeveelheid tijd en geld besteden aan gedegen journalistiek/kunst/docu's etc.

            Enkel zaken van de goede smaak horen thuis op de NPO. Wat de goede smaak is, wordt bepaald door een commissie met D66-leden.

              Friek En alleen werk van producenten en kunstenaars accepteren die lid zijn van de Cultuurkamer, waar uiteraard niet zomaar iedereen lid van kan worden?

              Linus Ik vind het ook wel maf dat er gedaan wordt alsof 1 miljard (inclusief de reclameinkomsten) zoveel geld is. In vergelijking met andere landen en totale economie en rijksbegroting valt dat enorm mee. Ik bedoel maar, deze week heeft de regering de regeling voor goede doelen en algemeen nut stichtingen verruimd. Dat kost 800 miljoen. Zelfs het FD heeft zijn twijfels.

              Je kunt je ook wel afvragen of het 'gat' bij draconische bezuinigingen door de markt ingevuld gaat worden. Wat je ziet is dat kwalitatief goede journalistiek steeds moeilijker te financieren valt.

                Linus NPO mag uitzenden wat ze willen, als ze maar een x-hoeveelheid tijd en geld besteden aan gedegen journalistiek/kunst/docu's etc.

                Letterlijk de seconde nadat het quotum is vervuld:

                Klopkoek Ik vind het ook wel maf dat er gedaan wordt alsof 1 miljard (inclusief de reclameinkomsten) zoveel geld is.

                Ik denk dat hier ook meespeelt dat het geld voor de NPO voor een aardig deel terecht komt bij mensen die het al goed hebben. Er lopen aardig wat miljonairs over het mediapark. En daarbij kleeft er vaak een nogal incestueus geurtje aan de samenstelling van de programma's en de BN'ers die meemogen in de reisprogramma's.

                  Drietebuul Daar moet ook best kritisch naar gekeken worden en ook naar al die ontwijkingsconstructies (presentator richt BVtje op en laat zich inhuren als producent).

                  Dit is dan wel weer typisch:
                  https://www.ad.nl/politiek/mona-keijzer-bbb-wat-mij-betreft-blijft-de-publieke-omroep-bestaan~acc7e6996

                  Mona Keijzer komt hier weer met de BBC aan zetten. Maar die betalen dus wel miljoenensalarissen en hebben een gigantisch budget.

                  Vervolgens claimt ze dat de Belgen het met de helft van het geld doen en een vergelijkbaar bereik hebben. Die helft van het geld heeft echter betrekking op Vlaanderen en dat is maar 6.5 miljoen inwoners. Per hoofd van de bevolking besteden ze dus veel meer en voor het hogere bereik helpt ook mee dat daar minder aanbod is (logisch, met veel minder inwoners).

                  Hopeloos, zulke politici.

                  In Italië hadden ze ook een verzuilde publieke omroep, maar dan georganiseerd per nationale zender: RAI1 voor de christendemocraten, RAI2 voor de sociaaldemocraten en RAI3 voor de communisten.

                  Sinds Berlusconi premier was (en ook zelfs in Italië de verzuiling afnam) is die verdeling wat vager geworden, maar is het eerste kanaal nog steeds overwegend confessioneel, dus wat bij ons kro-ncrv/eo is, het tweede kanaal mainstream, iets als avro/tros/max en het derde kanaal redelijk progressief, a la bnnvara/vpro.

                  Volgens mij zou je ook in Nederland, als je de 3 NPO-zenders behoudt, het aantal omroepen ook wel tot drie kunnen terugbrengen en die dan elk een eigen zender kunnen geven.