Laten we eerst maar eens verzinnen wat we willen, voordat we opnieuw ergens wat zakken geld tegenaan smijten. Er wordt nu al ongelooflijk veel geld ondoelmatig besteed in het onderwijs.
En daarnaast, ik ben zelf natuurlijk ook wel een liberaal. Ik geloof niet in de maakbare samenleving. Alle kinderen zitten nu ook al vanaf hun vierde (of in elk geval vijfde) vijf dagen op school, en daarmee krijg je echt niet recht wat er in die andere 145 uur per week scheef gaat. Dit is een taak van de hele samenleving, en als die niet ziet dat er iets mis is en weigert om in beweging te komen, dan kun je honderd miljoen miljard en zesduizend nieuwe onderwijsplannen lanceren, maar dan kom je nergens.
Maar als ik dan toch één onderwijskundig idee mag opperen: Een deel van de gesignaleerde problemen is terug te voeren op een kloof in de samenleving die steeds breder wordt - tussen hoog en laag opgeleid en tussen hoog en laag inkomen/vermogen. Hoe minder die groepen met elkaar in aanraking komen, hoe meer ze hun eigen regels maken. Mores zijn nooit door de wetgever bepaald, maar altijd door de omgeving. Dat is nu niet anders dan tachtig jaar geleden, alleen is er wel wat veranderd in de wederzijdse beïnvloeding in de samenleving.
De realiteit is dat kinderen eigenlijk al vanaf jonge leeftijd aan hun eigen kant van de kloof opereren, en nauwelijks zien wat er aan de andere kant gebeurt. Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet zo'n mooie oplossing voor de basisscholen paraat heb, maar vrijwel alle middelbare scholen met twee (of meer) locaties hanteren een scheiding op niveau. Er is een vmbo-locatie, en er is een havo/vwo-locatie. Ik ken hier in de wijde omtrek geen enkele school die het anders doet. De reden daarvoor is vrij eenvoudig: interne en externe pr. Ouders zien hun havo- of vwo-kind liefst niet tussen de vmbo'ers, en eerstegraads docenten vertikken het in de regel om vmbo-klassen les te geven. Dus na het basisschooladvies komen de gymnasiasten van de Kwakkenberg pas weer een vmbo-er tegen als ze een lekkage hebben en de loodgieter moeten bellen. Fors gechargeerd natuurlijk - maar dichter bij de realiteit dan wij allen hopen.
Dus als het aan mij ligt, dan gaan al die schoolgebouwen gescheiden worden op onder- en bovenbouw. Van 1 vmbo basis tot en met 2 (of 3) vwo in een gebouw, en in het andere gebouw 3 (of 4) vmbo-basis tot en met 6 gym. Ik denk oprecht dat dat op dit vlak zou helpen. Zeker op de langere termijn.