Strafzaken in de media

Drietebuul Ook wel opvallend dat er een bescheiden explosie van levenslangveroordeelden lijkt te zijn. In de jaren '90 is er in het hele decennium 7 keer levenslang opgelegd. Sinds 2020 zitten we nu al op 6 veroordelingen, met Marengo, moord op Wiersum in hoger beroep, en moord op Peter R. de Vries allemaal nog in behandeling, waarbij het is geëist.

Twee redenen: enerzijds zijn we veel zwaarder gaan straffen (in de jaren '90 kreeg je gewoon vrijwel nooit levenslang, ook niet voor bijvoorbeeld meerdere moorden/liquidaties) en anderzijds de geweldsexplosie in de georganiseerde misdaad sinds ongeveer 2000 (toen de moordenreeks begon die later tot het Passage-proces leidde). Sinds Passage zijn er meer mensen tot levenslang veroordeeld voor liquidaties dan er überhaupt tot levenslang werden veroordeeld in de jaren '80-90.

Oh, en over nóg meer levenslang gesproken: vandaag is de laatste dag van de strafzaak Vandros, de zaak tegen Willem Holleeder in hoger beroep. Over twee weken is de uitspraak.

janneke141 Vervelend. Moet iets aan gedaan worden natuurlijk. Maar u raadt het al...

Ik trek hem even hierheen om los van het rapport ook te zeggen dat ik het echt helemaal eens ben met deze memo. We besteden als maatschappij steeds meer energie en tijd aan straffen, en steeds minder aan hoe mensen terugkeren in de samenleving.

Een van de onderdelen is bijvoorbeeld dat de voorwaardelijke invrijheidsstelling is verkort; dat was altijd éénderde van de straf, nu is het maximaal 2 jaar. Ongeveer elke expert die je mogelijk kon vinden in Nederland stelde dat dat recidive zou verhogen, maar onder het mom van kreten over "strafkorting" en onderbuikgezwam is het toch ingevoerd. Met als gevolg dat enerzijds rechters lager zijn gaan straffen (want langer effectief zitten) en anderzijds dat mensen die lang hebben vastgezeten, straks niet meer goed begeleid kunnen worden. Hoezee! Daar schieten we echt wat mee op hoor.

Als we in Nederland iemand opsluiten, dan verliest hij vaak zijn woning en zijn baan. In de bak heb je geen recht op een uitkering. En dan na zeg 10 jaar zetten we iemand gewoon op straat en we breken actief de hulp af die iemand dan kan krijgen om de boel weer enigszins op de rit te krijgen. Ik stoor me daar echt mateloos aan.

En dit:

Ook luiden ze de noodklok over mensen zonder verblijfsvergunning in tbs-instellingen. Die mogen vanwege hun verblijfsstatus niet met verlof, terwijl dat wel onderdeel is van de behandeling. Die behandeling kan daardoor niet worden afgerond. Zo krijgen deze mensen een "verkapte vorm van levenslang".

Is echt letterlijk mensonterend. Als Nederland niet ingrijpt verwacht ik binnenkort een vernietigende uitspraak van het EHRM.

Met mijn beperkte kennis van de materie kan ik het hier alleen maar mee eens zijn. Zie hier de gevolgen van 15 jaar Law & Order namens het CDA en de VVD.

Dat van die TBS'ers speelt trouwens ook bij mensen die wel een verblijfsvergunning hebben, want als je met een verblijfsvergunning een ernstig strafbaar feit pleegt dan trekt de IND hem in. Met als gevolg dat ze nooit met verlof kunnen, dus de behandeling nooit afgerond kan worden, dus de enige optie is ze behandelen tot ze kunnen worden uitgezet naar land van herkomst. Maar zoals algemeen bekend neemt bijvoorbeeld Marokko nooit onderdanen terug. Gevolg: Nederland draait op voor de levenslange verzorging van een veroordeelde en de veroordeelde, die zijn straf al heeft uitgezeten, krijgt extra levenslang zonder vervroegde vrijlating terwijl hij wellicht gewoon behandelbaar is.

Mooie beleidsfuik.

janneke141 Ik bedoel inderdaad dat succesvolle mensen denken dat ze hun succes aan zichzelf te danken hebben en denken dat mensen die minder slagen in het leven daar ook individueel verantwoordelijk voor zijn. In het tijdperk van VVD en D66 is er veel minder aandacht voor maatschappelijk oorzaken achter armoede, schulden en criminaliteit.

tsjok Het CDA is daar zeker een factor in, inderdaad. Volgens mij is de PvdA er een beetje ingeluisd tijdens paars en er daarna nooit meer uitgekomen.

Bij de S(G)P zit je wat dat betreft veiliger. Daar ligt niks aan jezelf.

En we zijn overigens ook nog steeds op deze koers, hè. Een verhoging van de maximale gevangenisstraf voor doodslag werd recent door alle partijen gesteund (zij het dat sommigen naar 20 jaar wilden en de meerderheid naar 25). Terwijl doodslag per definitie een feit is dat geen zorgvuldige overwegingen vooraf heeft en waar strafmaat dus ook nauwelijks invloed heeft op het voorkomen ervan. Zwaarder straffen dient alleen de roep uit de samenleving om meer leedtoevoeging aan daders.

tsjok Je kunt zelfs terug naar het Thatcherisme bijvoorbeeld. Maar voor mij staan die twee partijen symbool voor de individualisering en het afscheid van het collectief/maatschappelijk denken. Dat heeft CDA en nog veel meer PvdA in ieder geval nog veel langer gehad.

tsjok Niet dat ik nu echt een voorstander ben van zwaarder straffen voor dit soort delicten, maar het staat wel echt achteraan de keten. Op het moment dat drugscrimineel A drugscrimineel B doodslagt tijdens een ripdeal zijn er echt al een heleboel stappen vooraf gegaan, en daar wil je aan schaven.

Veel van wat begint als kleine criminaliteit komt toch voort uit een bepaalde kansloosheid (daarmee bedoel ik: de kansen om een gewenst leven op te bouwen op een legale manier zijn beperkt). En het wordt daarna versterkt door een lange lijst aan belemmerende zaken, zoals het sluiten van allerlei loketten (waardoor de minder digitale medemens het aflegt), het gebrek aan reïntegratiebegeleiding bij (kleinere) vrijheidsstraffen, het belemmeren van doorstroom-mogelijkheden in het onderwijs, het ontbreken van fatsoenlijke preventieve jeugdzorg het stug blijven verhogen van de schulden van mensen die al in de schulden zitten, en de toeslagenaffaire als dieptepunt. And the list goes on.

Als je eenmaal in de spiraal naar beneden zit, eigen schuld of niet, dan kom je daar gewoon bijna niet meer uit. Maar partijen als VVD, CDA en D66 zijn er niet voor die doelgroep (immers, de tijd waar de overheid verantwoordelijkheid nam voor álle burgers en niet alleen de eigen achterban ligt achter ons) en de partijen die er wel voor ze zouden moeten zijn kijken ook de andere kant op (PvdA) of bereiken niets (SP, PVV).

janneke141 Niet dat ik nu echt een voorstander ben van zwaarder straffen voor dit soort delicten, maar het staat wel echt achteraan de keten. Op het moment dat drugscrimineel A drugscrimineel B doodslagt tijdens een ripdeal zijn er echt al een heleboel stappen vooraf gegaan, en daar wil je aan schaven.

Georganiseerde criminaliteit en kale doodslag komen maar zéér zelden samen voor. Als je bijvoorbeeld in een opwelling iemand doodschiet en er dan met de buit van de ripdeal vandoor gaat is dat gekwalificeerde doodslag, waar al levenslang op staat.

janneke141 Veel van wat begint als kleine criminaliteit komt toch voort uit een bepaalde kansloosheid (daarmee bedoel ik: de kansen om een gewenst leven op te bouwen op een legale manier zijn beperkt). En het wordt daarna versterkt door een lange lijst aan belemmerende zaken, zoals het sluiten van allerlei loketten (waardoor de minder digitale medemens het aflegt), het gebrek aan reïntegratiebegeleiding bij (kleinere) vrijheidsstraffen, het belemmeren van doorstroom-mogelijkheden in het onderwijs, het ontbreken van fatsoenlijke preventieve jeugdzorg het stug blijven verhogen van de schulden van mensen die al in de schulden zitten, en de toeslagenaffaire als dieptepunt. And the list goes on.

Als je eenmaal in de spiraal naar beneden zit, eigen schuld of niet, dan kom je daar gewoon bijna niet meer uit. Maar partijen als VVD, CDA en D66 zijn er niet voor die doelgroep (immers, de tijd waar de overheid verantwoordelijkheid nam voor álle burgers en niet alleen de eigen achterban ligt achter ons) en de partijen die er wel voor ze zouden moeten zijn kijken ook de andere kant op (PvdA) of bereiken niets (SP, PVV).

Maar helemaal mee eens. Dit zie je ook super duidelijk in de praktijk van het strafrecht; verdachten bouwen vaak aan een strafblad waar een heel leven van leed achter zit. Begint vaak met een slechte thuissituatie met verwaarlozing, misbruik en mishandeling; daarna leerplichtovertredingen, winkeldiefstallen, dan overvallen en wapenbezit en zo stapelt het op. Vrijwel nooit is harder straffen een manier om de cyclus te doorbreken, in tegendeel, het zorgt vooral voor nog meer alleenstaande moeders en getraumatiseerde kinderen.

Sloggi

Leve de predestinatie!

Sloggi Echt niet. God de Heer beslist alles. Netjes iedere dag bidden, zondag drie keer naar de Kerk en op Kees stemmen, en meer invloed heb je er niet op.

Duke De Grijze Vogels van Arthur van Schendel.