tsjok
Het is wel meer dan "je werk niet meer kunnen doen". Boer zijn kun je meer vergelijken met een levenswijze dan met een reguliere baan: ze wonen op het bedrijf en zijn praktisch de klok rond boer. De bevalling van een kalf laat zich immers niet tussen 9 en 17 plannen, en in het weekend en de vakantieperiodes moet het vee ook eten, schijten en worden ze ziek. Tel daarbij nog de historie op - vaak is zo'n bedrijf al meerdere generaties binnen dezelfde familie en wonen de ouders die niet meer actief boer zijn ook nog op het bedrijf - en ik snap de emotionele lading wel.
Niet dat dat betekent dat die stikstofregels onzin zijn, maar ik denk dat een compensatieregeling ook in meer moet worden gezocht dan zuiver het financiële. Hecht in de rekenmodellen bijvoorbeeld meer waarde aan het instandhouden van meer, maar kleinere, bedrijven ten behoeve van minder bedrijven die groter (en dus efficiënter?) zijn.
Ook denk ik dat het feit dat er weinig bedrijfsopvolgers klaar staan niet direct betekent dat het boerenleven aan aantrekkingskracht heeft ingeboet. Jongeren kunnen al geen hypotheek krijgen voor een woning, laat staan voor een onderneming met veel vermogen en weinig rentabiliteit. Hier in de buurt is zo'n boer bezig met een traject via zo'n soort "datingbedrijf voor bedrijfsopvolgers". Die beoogde opvolger moet zich dan inkopen over een meerjarentraject omdat het zo'n groot vermogen betreft. Wat als zich in die periode onvoorziene omstandigheden opwerpen? Met een beetje pech kun je weer vooraan beginnen.
En ik weet niet of dat tegenwoordig nog zo is, maar in die financieringsconstructies werd een tijdje terug vrijwel altijd kapitaal van Duitse banken gebruikt, omdat die kennelijk gunstigere voorwaarden hanteren voor agrarische bedrijven. Wellicht is op dat gebied dus ook nog winst te boeken voor Nederlandse kapitaalverstrekkers.
