janneke141 Ter verdediging van D66 moet wel worden gezegd dat zij altijd het derde wiel aan de wagen van een kabinet zijn geweest. Nooit de eerste of tweede viool.
Ik denk ook dat sinds het afzwaaien van Van Mierlo hun democratische agenda - waar kwaliteit en gelijkheid van onderwijs ook bij hoort - meer en meer op de achtergrond is geraakt. Dat wordt soms verengd tot referenda maar het was veel meer dan dat. Sinds Van Mierlo weg is, is D66 verandert van een centrum-linkse in een centrum-rechtse partij (niet gewoonweg maar mijn eigen mening maar ook die van de internationale experts en gecodeerde analyses van programma's). Van Mierlo wees etiketten zoals 'sociaal-liberaal' en 'vrijzinnig-democraat' doelbewust af, maar positioneerde zijn partij uitdrukkelijk als "centrum-links" en "progressief" (staat verzameld in het boek 'Krankzinnig Avontuur'). Exacte etiketten vond hij alleen maar hinderlijk.
Ik denk dat sommige D66ers nog steeds begaan zijn met de volledige onderwijsagenda, maar niet meer allemaal. Daar prevaleert dan toch vooral de agenda van de markt boven de agenda van de democratie. En als er cadeautjes moeten worden uitgedeeld, dan toch vooral aan 'ons soort mensen', bewust of onbewust sluipt dat erin.
Wat wel in hun voordeel spreekt, is het vrij consistente hameren op de voorschoolse educatie. Dat helpt inderdaad enorm voor het wegnemen van achterstanden en ongelijkheden die het leven door werken (daar is naar mijn weten vrij sterk bewijs voor). Maar in hoeverre bepaalde prominente D66ers nog steeds de oorspronkelijke democratiseringagenda doorvoelen, daar heb ik twijfels bij. Niet dat ze het doelbewust tegenwerken (waarvan ik de PVV, SGP en zeker de VVD verdenk) maar ze bieden ook geen tegengewicht meer.
Voor wat betreft het vroeger selecteren: ik denk dat je gelijk hebt dat de gevonden correlaties niet heel sterk zijn (zoals zo vaak in het sociale domein). In ieder geval minder sterk - in de landen die beiden doen - als de aanwezigheid van voorschoolse educatie. Later selecteren is op zichzelf geen wondermiddel. Tegelijkertijd vraag ik me wel af: zijn al die andere landen (van Duitsland tot Finland), die dat selectie moment hebben verlaat, zo dom, of zijn wij zo slim? In Finland lijkt het niet ten koste te gaan van de sterke leerlingen.
Het is deels (zeker niet hoofdzakelijk) natuurlijk ook een kwestie van geld: in 2019 lag de lastendruk van Nederland onder het EU27 gemiddelde (dat dit voor de gemiddelde burger anders uit pakt, is weer wat anders).
De sociaal-economische segregatie is hier inmiddels vrij hoog geworden.
Tegelijkertijd is er ook wel wat bewijs voorhanden dat Nederland (met die o zo verguisde Mammoetwet) heel lang bovengemiddeld heeft gepresteerd. Maar weinig landen wisten sinds WO2 daadwerkelijk hun relatieve sociale mobiliteit te verbeteren ("fluidity"), Nederland was daar één van, gecombineerd met een toename in kwaliteit. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Zwitserland, of zelfs Noorwegen.