• Politiek
  • Het toeslagenstelsel moet worden afgeschaft

Jammer dat van Weyenberg zoveel dingen in één plan fietst. Dat maakt het voor tegenstanders veel makkelijker om het af te schieten.

Het lijkt me dat het ook wel mogelijk is om het toeslagenstelsel af te schaffen zonder dat je zo ongeveer het hele sociale stelsel gaat herzien.

    janneke141 Mwah, ik denk dat het ook wel goed aangeeft hoe doorweven het toeslagstelsel met de rest van het sociale stelsel is. Natuurlijk kan het zonder de rest mee te nemen (en ik heb het gevoel dat hij zich al ingehouden heeft) maar dan kom je met een flink begrotingsgat.

      GSbrder
      Klopt, inderdaad. Huurtoeslag afschaffen klinkt als een plan, maar dat betekent dat een bijstandsgezin in de sociale huur flink onder de armoedegrens schiet, waardoor je het minimumloon weer moet verhogen omdat de bijstand daar weer aan gekoppeld is. Dit laatste natuurlijk met alle gevolgen van dien in sectoren waar men draait op goedkope arbeidskrachten.

        Met de armste en/of meest kwetsbare groep moet je altijd iets, welke oplossing je ook kiest. Maar op dit moment ontvangt bijna 70% van alle huishoudens een of andere (inkomensafhankelijke) toeslag. Dat kan nooit het uitgangspunt van het systeem geweest zijn lijkt me.

          Friek Dan komen we bij een stokpaardje van mijn hand. Als werkgevers geen fatsoenlijk salaris willen betalen dan is er in dit land eigenlijk geen plaats meer voor de activiteit. Het minimumloon moet flink omhoog en de u-bochten waarmee de arbeidsvoorwaarden in Nederland worden ontweken moeten veel effectiever worden aangepakt. Dit moet zich natuurlijk ook terugvertalen in uitkeringen en kan aan de werkgeverskant worden verzacht door een daling van de collectieve lasten.

            janneke141
            Ze langzaam maar zeker afschaffen lijkt me ook reëler, zoals de kinderopvang (deels) gratis maken in ruil voor de kinderopvangtoeslag. Stuk minder fraudegevoelig en je pompt geen geld meer rond. Zorgtoeslag afschaffen in ruil voor een lager eigen risico en zorgpremie lijkt me het enige realistische verder. Zorgpremie is al eens gepoogd inkomensafhankelijk te maken aan het begin van Rutte II, maar dat liep desastreus af.

            janneke141

            Tja, het is een vrij bewuste keuze geweest om de kosten van allerlei sociale voorzieningen duidelijk in beeld te brengen en mensen dan met toeslagen te compenseren voor die hoge uitgaven.
            Dat weer ombouwen gooit inderdaad het hele stelsel overhoop. En als je dat dan toch doet, dan is dat aangrijpen om andere zaken, zoals de HRA, te repareren ook weer logisch.

            Tevens ben ik momenteel groot voorstander van een negatieve inkomstenbelasting.

              Dwersdriever Er is natuurlijk niet zoiets als een snode club sigaarrokers die de lonen ooit hoog hadden maar nu langzaam naar beneden drukken. Een hoop plekken waar “geen fatsoenlijk loon” wordt betaald (horeca, retail, cultuur, bouw, agrarische sector) heeft ook last van zzp'ers vanuit binnen- en buitenland.

                Hoe realistisch zou het zijn om (voorlopig) de toeslagen zoals die bestaan over te maken aan de leveranciers en niet aan de gebruiker? Daar schiet je per saldo niet heel veel mee op, behalve dan dat je van heel veel invorderingsgezeik af bent. Een zorgverzekeraar kan zo'n heffing wat makkelijker opvangen dan een minimuminkomen en bovendien zullen er bij zo'n grote groep verzekerden ook nog een heleboel plussen en minnen tegen elkaar wegvallen.

                Friek In feite is dit al een negatieve inkomstenbelasting, van Van Weyenberg, toch?

                  GSbrder Klopt, afgelopen week was er nieuws over het feit dat in Nederland vrachtwagenchauffeurs rijden die tussen de 100 en 600 euro per maand verdienen. Het gaat daarbij om chauffeurs die zelfs helemaal uit de Filipijnen worden gehaald en via contractjes in Oost-Europa hier naartoe worden gestuurd. Daar valt moeilijk tegen de concurreren en houdt fijn de druk op de arbeidsvoorwaarden in dit land.

                    GSbrder
                    Zo interpreteerde ik zijn plan ook, inderdaad. Overigens is een negatieve inkomstenbelasting wel een efficiëntere manier om te nivelleren, zo vertellen economen mij.

                    Dit toeslagenstelsel is daar natuurlijk enigszins op geïnspireerd, maar dankzij de fluctuaties het inkomen van gerechtigden en de administratieve slordigheid die daar soms bij komt kijken, met daar bovenop nog eens een overheid die als een bureaucratische machine gewoon doordendert, helpt het mensen eerder in de vernieling dan dat het ze helpt. Daarnaast blijft het ook wat fraudegevoelig, omdat er partijen kunnen komen die zo'n toeslag aanvragen maar pas in een later stadium daadwerkelijk gecontroleerd worden of ze er wel recht op hebben.

                      Dwersdriever Zeker bij iets als mobiliteit (weinig controle op de werklocatie) of iets wat een vluchtige overeenkomst betreft (de spreekwoordelijke Polen in de bouw) is dit ook een logisch gevolg van globalisering. Ik zie ook weinig instrumentarium bij de overheid om zoiets tegen te gaan, de beste hoop is euroconvergentie, dus snellere stijging van de lonen in Oost-Europa zodat de druk iets afneemt.

                        Friek Het moeilijke is natuurlijk ook dat we hier kind- en woningpolitiek door inkomenspolitiek hebben lopen en dit (meestal) proberen te dichten met inkomenspolitiek. Natuurlijk snapt iedereen dat iemand in een sociale huurwoning met twee kinderen en 29k kwetsbaarder is dan iemand met een eigen huis zonder afhankelijke kinderen, maar probeer dit maar eens effectief in te zetten. Wat dat betreft zie ik de toeslagen hooguit qua richting wijzigen, dus dan mag de kinderopvang of zorginstelling het uitzoeken met de overheid, dan dat het helemaal van de baan zal zijn.

                        GSbrder Het tegengaan van schijnconstructies zou wel wat meer prioriteit mogen krijgen. Denk aan koppelverkoop tussen arbeid en huisvesting waarmee effectief het wml wordt ontdoken, en aan schijnzelfstandigheid/nep-zzp'ers.

                        Transport is bij uitstek een lastige sector. Maar volgens mij is het wel een uitgangspunt dat chauffeurs in buitenlandse dienst niet onbeperkt binnenlands vervoer mogen rijden, dus ook daar is nog wel wat te halen. Op snelwegparkeerplaatsen kamperende Moldaviërs wil je toch graag voorkomen volgens mij.

                          janneke141 Zeker, meer controle zou best passen, zeker aangezien er op deze wijze effectief wegenbelasting wordt ontweken en de vrachtwagens ook weinig economische spin-off (accijns of tankstationverkoop) weten te genereren zou wat meer capaciteit wel op z'n plaats zijn. De koppelverkoop zie ik graag doorbroken, maar dan liefst niet via een verbod maar bijvoorbeeld door ook hier de puntentelling, permanente bewoning en brandveiligheid effectiever te controleren.
                          Makkelijker gezegd dan gedaan, dat snap ik ook wel.

                          Binnen het geheel van aanpassingen zou ik trouwens ook willen pleiten voor meer belastingmogelijkheden (competentie om belasting te mogen heffen) door gemeenten. Momenteel zijn ze naar mijn smaak te afhankelijk van geldstromen vanuit het Rijk, terwijl een behoorlijk deel van de verzorgingsstaat wel is ondergebracht bij gemeenten (wet langdurige zorg (wlz), Participatiewet). Volgens mij is dat ook een versterking van de lokale democratie.

                          • Duke replied to this.

                            Overigens, een argument wat vrij onderbelicht is gebleven en wat onlangs nog in het nieuws kwam vanwege een PhD:
                            Financial stress and the non-take-up of social welfare by low-income households

                            1 op de 6 huishoudens met recht op zorgtoeslag, oftewel 800.000 huishoudens, hebben zorgtoeslag niet aangevraagd (2008), 10% van de huishoudens met recht op huurtoeslag, 150.000 huishoudens, hebben geen huurtoeslag aan staan (2014-2016) en 15% van de huishoudens die in aanmerking kunnen komen voor kindgebonden budget, 120.000 - 130.000 huishoudens, hebben dit niet ontvangen (2014-2016).

                            Vond het best een stevige onderbenutting.

                              GSbrder Dat is in de hoek van de wmo e.d. denk ik nog wel erger. In feite zijn veel van die ambtelijk ontworpen systemen voor een groep mensen te ingewikkeld - en dat zijn juist vaak de mensen die in de doelgroep vallen. Commerciële bemiddelaars maken dat probleem helaas alleen maar groter.