Dwersdriever Alleen al het handhaven van de openbare orde kan voldoende politiek interessante discussies opleveren.
Dat valt flink tegen. Als burgemeester kan je (achteraf) wel verantwoording afleggen over gemaakte keuzes maar het is praktisch onmogelijk om vooraf daar politiek gemotiveerd beleid op te maken. Laat staan dat je dat beleid om kan zetten in een verkiezingsprogramma en aan de kiezer kan voorleggen.
De burgemeesters van de grote steden (de G4) worden in zekere mate gedwongen tot beleidsvorming, maar als je hun stukken bestudeert dan zie je dat de zogenaamde politieke ruimte miniem is. Het is een vrij juridische discussie.
Dat zit hem ook in de aard van de bevoegdheden. Het burgemeestersbevel (de belangrijkste bevoegdheid van de burgemeester) is heel ruim opgesteld. In beginsel is alles mogelijk, omdat de context waarin het bevel gegeven moet worden (bijv een noodsituatie) op voorhand niet te voorspellen valt. Het handhaven van de openbare orde is het herstellen ervan. Reactief dus. Rechtspraak en functionele beleidskaders (inzet politie bijv) bepalen de ruimte en de situate bepaalt het optreden. Politieke en/of ideologische overwegingen spelen geen rol van betekenis.
In Amsterdam zagen we daar twee voorbeelden van hoe politiek en het burgemeesterschap elkaar in de weg zitten:
(A) Burgemeester Halsema moest als burgemeester oproep geven tot ontruiming van een kraakpand ondanks dat zijzelf en haar partij daar tegenstander van is. Het ontruimen van gekraakte panden is echter geen politiek besluit maar hoort bij het functionele optreden van de burgemeester.
(B) Loco-burgemeester Rutger de Groot Wassink moest in zijn hoedanigheid als plaatsvervanger besluiten tot dwangopnamen tekenen. Hij heeft daar gewetensbezwaren en politieke bezwaren tegen. Niet doen behoort niet tot de opties, dus hij is loco-burgemeester af.