Mooiste vind ik altijd dat veel voorstanders van referenda altijd Zwitserland als gidsland pakken, men vergeet alleen daar dat je daar ook populistische partijen hebt. Daar heeft men nu momenteel een referenda lopen over het doorbreken van Schengen, en effectief dus het slopen van alle bilateralen tussen de EU en Zwitserland. Het wordt door een van de grootse partijen gepromoot onder het standaard geneuzel over dat de buitenlanders onze banen inpikken, er wordt op emotie ingespeeld en het daadwerkelijk beeld wordt eigenlijk niet gegeven. Dit soort perfecte referendalanden waar iedereen perfect geïnformeerd de stembus ingaat bestaan eigenlijk niet. Zelfs in landen waar referenda het politiekemiddel is, wordt men voorgelogen door populistische politici.
Het voordeel is dat de bevolking waarschijnlijk niet voor gaat stemmen, omdat zelfs binnen de populistische partij er gerommel is ontstaan. Maar wat nog wel het beste werkt is dat iets meer dan de helft van de bevolking ook daadwerkelijk het recht heeft te mogen stemmen, en dat daarvan meer dan de helft niet eens op komt dagen. Neem naar nog bij dat er praktisch elke paar maanden meerdere referenda zijn: de jongeren zijn niet geïnteresseerd. Het resultaat is verder dat de lage geschoolde bevolking nog wel eens voor de populistische referenda willen gaan stemmen, maar dat voor vele referenda men niet op komt dagen. Eerlijke representatie noemen de Zwitsers het, daar heb ik zo mijn twijfels over.