Ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid hebben grote twijfels bij de haalbaarheid van de asieldeal van het kabinet. Het niet verstrekken van een visum voor gezinshereniging zolang er geen geschikte woning beschikbaar is, is volgens ambtelijk advies juridisch kwetsbaar.
Dat staat in drie ambtelijke documenten die in augustus in de ministerraad zijn uitgedeeld door staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD). De documenten zijn als bijlage naar de Tweede Kamer gestuurd in antwoord op schriftelijke vragen van GroenLinks en PvdA. In de coalitieafspraken van 26 augustus is uitstel van gezinshereniging een van de afspraken, omdat het laten overkomen van nareizigers mede oorzaak zou zijn van de grote drukte in de asielzoekerscentra.
Ambtenaren schrijven: ‘Het is echter mogelijk dat een rechter niet in deze redenering meegaat, omdat ongeacht ratio het artikel nu eenmaal expliciet een wettelijke verplichting oplegt om het visum binnen een bepaalde termijn af te geven.’ Ook wijzen zij op het risico van ‘aanzienlijke dwangsommen’ die aan de immigratiedienst IND kunnen worden opgelegd, als de rechter oordeelt dat de beslistermijnen voor visa worden overschreden.
Juridische houdbaarheid
In een aanvullend document staat: ‘Gevraagd is naar de juridische houdbaarheid. De juridische houdbaarheid van deze maatregel is geen zekerheid.’ Van der Burg denkt echter dat de maatregelen wel houdbaar zijn. De asieldeal die op 26 augustus door het kabinet naar de Kamer werd gestuurd, zou binnen de EU-gezinsherenigingsrichtlijn vallen.
Donderdagochtend uitte ook de commissie-Meijers, een groep onafhankelijke experts die adviseert over Europees migratie- en vluchtelingenrecht, kritiek op de asieldeal van het kabinet. Die zou in strijd zijn met verschillende wetten en verdragen, waaronder het Kinderrechtenverdrag.
Oppositiepartijen PvdA en GroenLinks pleiten voor een spoedadvies, een zogenoemde ‘voorlichting’, door de Raad van State. Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie lijken daar ook oren naar te hebben. Volgens D66-Kamerlid Anne-Marijke Podt klinkt een dergelijk verzoek ‘heel logisch’. Dat zou enkele maanden in beslag nemen. Tot die tijd zou de omstreden maatregel niet van kracht mogen worden.
De Tweede Kamer debatteert donderdag de hele dag en avond over de crisis in de asielopvang. Nadat achttien fracties het woord hebben gevoerd, komen staatssecretaris Van der Burg en minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting, CDA) aan het woord.