Het bleef toch al een beetje in mijn hoofd spoken dus here we go. Hier de uitspraak voor de meelezers.
Martien R. werd verdacht van - en is veroordeeld voor - negen feiten, kort samengevat in de invoer van 315 en 1561 kilo cocaïne en voorbereidingshandelingen daarvoor en 99 kilo MDMA (en de verwerking daarvan), het witwassen van 7 ton van de opbrengst daarvan, het handelen in een hele berg vuurwapens en, cruciaal, deelname aan een organisatie die als oogmerk had drugssmokkel en wapenhandel. Hij is daarvoor veroordeeld tot 16 jaar celstraf (de maximumstraf).
In de zaak zaten in totaal 14 verdachten vast, bijna allemaal familie van R (twee hebben er klaarblijkelijk zelfs exact dezelfde naam omdat in de anonieme uitspraak steeds hun geboortedatum er achter moet worden genoemd). Alle andere verdachten zijn ook veroordeeld, afhankelijk van hun rol tot 1 tot 10 jaar celstraf.
Al het hele proces klagen de advocaten steen en been over de rechtbank en het onderzoek door de politie en OM. Dat richt zich voornamelijk op:
- Het feit dat de voorlopige hechtenis van de verdachten niet werd opgeheven
- Het afwijzen van onderzoekswensen door de rechtbank
- De tapgesprekken en de inhoud daarvan
- Een vermeende schending van het 'doorlaatverbod'
Die eerste twee waren ook al reden om de rechtbank te wraken eind vorig jaar omdat die vooringenomen zou zijn. Dit wrakingsverzoek werd afgewezen. Op verzoek van R. heeft de verdediging van 12 van de 14 verdachten daarna de rechtszaak geboycot. Dit houdt ook in dat er geen pleidooi is gevoerd ter zitting, dus R. heeft zich in het geheel niet verweerd tegen de tenlastegelegde feiten (in het vonnis zie je dat bij elk feit afzonderlijk benoemd). Daar staat tegenover dat er wel degelijk heel veel bewijsmateriaal is. Er zijn meer dan 800 gesprekken afgetapt, doorzoekingen geweest in woningen, getuigen gehoord, uitgebreid digitaal onderzoek gedaan naar locaties van telefoons etc etc. In het vonnis staat exact het bewijs per feit uitgewerkt maar dat is wat te veel om hier samen te vatten.
De tapgesprekken zijn, zeker voor het aantonen van de organisatie, cruciaal. Achter de woning van een van de verdachten stond een schuur die door hen 'het kantoor' genoemd werd. In dit kantoor werd door alle verdachten veelvuldig gesproken over hun misdrijven. Er hingen overal camera's, er was een ondergrondse ruimte waar vuurwapens en drugs werden opgeslagen. Op een gegeven moment werd een afluisterapparaatje van de politie ontdekt, waarop de bende een professioneel bedrijf inhuurde om het gebouw te 'sweepen' zodat er niet meer afgeluisterd kon worden.
De verdediging heeft die opnamen met alle mogelijke middelen bestreden. Eerst werd gesteld dat alle verdachten wisten dat ze afgeluisterd werden en een toneelstukje voor de politie opvoerden. Daarna werd het gegooid op dat één van de verbalisanten niet bevoegd zou zijn geweest om opnames uit te luisteren (wat hersteld is door de papieren van die vrouw in orde te maken en haar daarna alle opnames nog een keer te laten uitluisteren, arm mens). Daarna werd gezegd dat stemherkenningen door niet-experts niet betrouwbaar genoeg is om als bewijs te dienen. Nu gooit de advocaat het in de krant op dat ze 'plat Brabants' praten en dat het daarom verkeerd verstaan is. Terwijl het gaat om 800 (!) gesprekken, allemaal uitgeluisterd door verschillende mensen die hetzelfde hoorden. De verdediging heeft via de zogenaamde 'grasduinprocedure' de kans gekregen alle opnamen te luisteren en passages aan te merken die niet goed geverbaliseerd zouden zin. Dat is in een paar gevallen gedaan, maar gezien de overweldigende hoeveelheid bewijs heeft dat niet tot een ander oordeel van de rechtbank geleid.
Dan het doorlaatverbod. Dit voert de advocaat aan in dat artikel van NRC en ook op zitting is het ter sprake gebracht. Volgens artikel 126ff Sv is de politie verplicht bij de wetenschap van drugs en wapens, die in beslag te nemen tenzij er sprake is van zwaarwegende opsporingsbelangen. Het belang wat dit artikel beoogt is beveiliging van de samenleving. Het is geen 'recht' waar de verdachte door beschermd wordt, en dus hoeft schending ervan ook niet te leiden tot een rechtsgevolg voor de verdachte (dit wordt de Schutznorm genoemd). Uit jurisprudentie van de Hoge Raad blijkt dat het Openbaar Ministerie pas niet-ontvankelijk dient te worden verklaard "wanneer er is gehandeld in strijd met de grondslagen van het strafproces waardoor het wettelijk systeem in de kern wordt geraakt.". Daar is hier echt evident geen sprake van. Of er al dan niet live werd meegeluisterd is, in tegenstelling tot wat de advocaat in de krant roept, dus echt totaal onbelangrijk: het kan nooit tot een andere uitkomst leiden.
TLDR: Dit hele proces komt op mij over als een wanhopige poging om een ijzersterke zaak van het OM te laten wankelen door er aan alle kanten randzaken bij te trekken en juridisch niet kloppende of niet belangrijke dingen bij te halen. Ik vind het redelijk schandalig dat als je advocaat, zelfs ná je afgewezen wrakingsverzoek, zo aan de onpartijdigheid van de rechtbank twijfelt. Het is nog extra wrang dat er gesteld wordt dat de rechtbank "blindelings het OM volgt" terwijl hij nota bene zelf geen verweer heeft gevoerd waar de rechtbank op zou kunnen reageren. Het is niet gek dat er af en toe een paar kleine steekjes worden laten vallen bij een megazaak met 15 verdachten, honderden uren aan geluidsopnames en tienduizenden pagina's dossier. Geen daarvan is echt ernstig of reden om ook maar enigszins te vermoeden dat R niet gewoon schuldig is.
TLDR TLDR: Veroordeelde crimineel acht zichzelf onschuldig, breaking news.