Grote zorgen om stikstofuitspraak rechter: komt na de bouwsector nu de industrie stil te liggen?
Grote twijfel is ontstaan over de houdbaarheid van natuurvergunningen van bedrijven die stikstof uitstoten, sinds de rechtbank Oost-Brabant op 8 december de provinciale vergunning vernietigde van de Amercentrale, een energiecentrale die draait op steenkool en biomassa. (..)
De Amercentrale in Geertruidenberg, eigendom van het Duitse energiebedrijf RWE, had vergunning voor een veel grotere stikstofemissie dan de fabriek feitelijk uitstoot – een praktijk die landelijk al jarenlang voorkomt. De rechtbank zag er echter een vrijbrief in om veel meer stikstof uit te stoten, zonder dat bekeken is welk effect dat heeft op de natuur en of nadere maatregelen nodig zijn. (..)
De Brabantse uitspraak, die zich in feite opnieuw keert tegen een papieren werkelijkheid, kan grote gevolgen hebben voor andere bedrijven. De vergunning van de Amercentrale, die naast Nationaal Park de Biesbosch ligt, is exemplarisch voor die van veel meer industriële én boerenbedrijven. Veel ervan hebben vergunningen waarmee ze méér stikstof mogen uitstoten dan ze nu doen.
Dit is wel een interessante uitspraak. Op zich zijn de Europese regels en de bijbehorende jurisprudentie erg helder. Het draait allemaal om het begrip van "projecten, die individueel of samen met andere projecten" de natuur kunnen aantasten. Een 'project' is daarbij een fysieke aanpassing.
De bescherming van de bestaande situatie geldt alleen voor vervuilers die al aanwezig waren toen het gebied als natuurgebied werd aangewezen. Een typisch voorbeeld is de Waldschlößchenbrücke in Dresden in Duitsland: de vergunning werd verleend vóór aanwijzing als Natura-2000-gebied, maar de bouw begon pas daarna, en dus moet alsnog aan de Natura-2000-regels worden voldaan, oordeelde de Europese rechter. En het PAS-oordeel is ook hierop gebaseerd.
De uitspraak zelf: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBOBR:2021:6389
Wat er kennelijk is gebeurd, is dat in 2015 de uitstoot van de centrale verminderd is door een gedeelte ervan buiten werking te stellen. Bij het verlengen van de milieuvergunning in 2017 is deze uitstoot echter niet in mindering gebracht op de vergunning. De centrale zou nu dus binnen de vergunning een nieuw project kunnen realiseren dat de natuur verslechtert en dat nog niet aanwezig was toen de natuurbescherming in werking trad in 1996. En dat is natuurlijk niet de bedoeling.
Er is dus niets aan de hand voor bedrijven om hun activiteiten voort te zetten. Maar het is opnieuw een goede waarschuwing dat bedrijven en overheden niet moeten proberen te sjoemelen door bijv. "vergunde stikstofruimte" te gaan verkopen aan anderen om nieuwe projecten te realiseren, want dan ga je uiteindelijk nat bij de rechter.