Kabinet draait zich vast in nieuw stikstofdebacle
Om de stikstofcrisis te bezweren had de regering kunnen kiezen voor een scenario om alleen de meest vervuilende boeren te onteigenen. Het gaat dan om 5300 veehouders geconcentreerd in een beperkt aantal gebieden als de Peel en Gelderse Vallei.
Onder meer uit angst voor een volksopstand in die regio’s koos het kabinet hier niet voor. In plaats daarvan wil Rutte-IV, zo blijkt uit documenten die vorige week zijn vrijgegeven, 11.200 boeren met premies verlokken vrijwillig hun bedrijf te staken. Nog eens 17.400 boeren extra zouden hun veestapel moeten krimpen. Door het leed over zoveel meer boeren te verdelen en geografisch te spreiden, hoopte het kabinet op minder boosheid.
Dat is inmiddels een illusie gebleken. Door het hele land zijn boeren met hun trekkers de weg op gegaan. Niet zo gek ook. Want de gekozen aanpak treft vijfmaal zoveel boeren. En het verschil tussen verplichte onteigening en vrijwillige uitkoop met onteigening als stok achter deur zal de boeren die het treft weinig uitmaken.
Conclusie is dat het gekozen beleid van gespreide pijn niet werkt. Dat is extra zuur, omdat het zo’n dure optie is, blijkt uit de vrijgegeven berekeningen van het ministerie van Financiën. Ambtenaren waarschuwden intern dat het uitgetrokken budget voor de operatie verdeel-de-stikstofpijn-onder-zoveel-mogelijk-boeren ontoereikend is. Hier is €24,3 mrd voor opzijgezet. Maar het valt waarschijnlijk €10 mrd hoger uit. Samen dus €34 mrd, en misschien nog meer, vreest Financiën.
De aanpak om alleen de grootste agrarische vervuilers uit te kopen, zou niet meer dan €10 mrd hoeven kosten, aldus hetzelfde departement. De parlementaire oppositie krijgt er met deze rekensommen munitie voor maandenlange beschietingen op de coalitie bij. Voor de boeren wordt hun wantrouwen in de overheid bevestigd, en zij zien dat de wortel die hun wordt voorgehouden bij lange na niet voldoet.
Om de dreigende overschrijding van het budget te voorkomen, adviseren de ambtenaren van Financiën dat de stikstofminister al eind dit jaar bij de provincies hun uitvoeringsplannen voor het stikstofbeleid ophaalt. De stikstofminister heeft dit de kamer inmiddels toegezegd. Dat dwingt provinciebestuurders in aanloop naar de Statenverkiezingen van maart hun stikstofkaarten op tafel te leggen, in plaats van na die verkiezingen in de zomer, zoals eerder gepland. Dit zal een nieuwe golf van onrust onder boeren teweegbrengen. Zo wordt stikstof zeker onderwerp van de Statenverkiezingen, en dreigt het stikstofbeleid van de overheid op een nieuw debacle af te stevenen.
Lees het volledige artikel: https://fd.nl/opinie/1446348/kabinet-draait-zich-vast-in-nieuw-stikstofdebacle
