mono De mainstream opvatting en bezweringsformule is lange tijd geweest dat het in Nederland wel mee valt en minderheden zich maar moeten invechten (het standpunt van de premier). Van Pechtold tot Aboutaleb: je hebt alle kansen van de wereld in Nederland.
De mainstream opvatting was of is dat het hier niet zoals in België, Duitsland, Engeland of Frankrijk is waar een exclusieve elite (met achtegrondkenmerken waar je niks aan kunt doen) de dienst uit maakt. Er is een historische mythisch narratief gesponnen van een poldermodel dat terug gaat tot 1500. Drie keer per jaar laten we Herman Pleij opdraven om dat allemaal ronkend te vertellen. Dat tot en met minimaal 1870 de gini coefficient tot de hoogste ter wereld behoorde (hoger dan het VK, ja) zul je niet horen, of dat de 'politie als beste vriend' al in 1995 en 2005 tot letterlijk de dodelijkste van Europa behoorde.
Natuurlijk is dat allemaal prima en verdedigbaar, onderdeel van de discussie. Maar wat ik zie is dat een Simons, Engelen (die was ooit ook 'mainstream') of Luyendijk een excommunicatie voor hun kiezen krijgen. Met valse trucjes en een behandeling die populisten (normalisatie van JA21) of Baudet zijn flutboekjes simpelweg niet kregen (omdat Baudet uiteindelijk ook tot het cirkeltje behoorde, in het recente verleden; en dan met 'partijkartel' - geleend van Peter Mair - een soort van oppositie binnen de sociëteit begint).
Flutintellectuelen als Heijne worden op een schild gehesen door de Poolse omroep en zijn onaantastbaar. Onderzoek waaruit blijkt dat Nederland net zo racistisch is als Amerika wordt agressief tegemoet getreden uiteindelijk geweerd. Dat zo een Van Rossem wordt gecanceld van de tv, op de zwarte lijst komt, omdat volgens hem "9/11 niet de derde wereld oorlog zou in luidden" en de vrouw van Reagan een beetje mal was, is geen uitzondering. Er ligt een hele strakke mal om wat als acceptabel wordt geacht in de televisiewereld. De (in omvang kleine) elite bekritiseren op het regentenprogramma bij uitstek is daar één van. Dat mag niet. Dan krijg je een ranzige methode voor je kiezen. Dat heeft ook Sylvana Simons persoonlijk kunnen ervaren, wat voor lading daar achter zit.
Het is allemaal één van de oorzaken achter de eenzijdige talkshowtafels, met telkens dezelfde gasten, waar vaak kritiek op is geuit, zonder echter op de achterliggende oorzaken en achtergronden in te gaan.
Het positieve is dat nu dit soort kartel-kritiek ook eens vanuit een andere hoek komt dan populistisch rechts, en het nu verder gaat dan de relatief uitgesloten hoek van Gloria Wekker, Merijn Oudenampsen enzovoort.
Het land is weer terug in de staat en positie dat een Albert Camus ooit zo goed beschreef. Het zal het Groningen van de EU en hun industriepolitiek worden.
In theorie is er een uitstekende persvrijheid hier, maar de Nederlandse overheid is daar een mede-sponsor van, en men leunt altijd (zeker in het geval van kleinere landen niet in het middelpunt van de aandacht) sterk op 'experts' van het land zelf. Die zelf een positie in dat hele zelfvoldane krachtenveld van het dorp hebben.
Joris Luyendijk als antropoloog had het kunnen voorzien...