Buiten Brussel zullen niet veel mensen Manfred Weber (her)kennen. Toch is de kans groot dat hij de nieuwe chef van Europa wordt. De grootste fractie in het Europees Parlement, de EVP, heeft hem zojuist namelijk tot 'Spitzenkandidat’ verkozen. Weber komt er als eerste op de kieslijst, en op die manier op een nadrukkelijke positie in het rijtje opvolgers van commissievoorzitter Jean-Claude Juncker.

De Duitser Weber was vandaag de te kloppen man in Helsinki, waar de Europese Volkspartij (EVP) tijdens een groot congres haar Spitzenkandidat (Duits voor ‘topkandidaat’) koos voor de verkiezingen van mei volgend jaar. Zijn enige concurrent was de Fin Alexander Stubb (50), maar die lag al ver achter in de peilingen en moest zojuist opnieuw het onderspit delven. Weber kreeg 492 van de 619 stemmen en warme woorden van Stubb. Die feliciteerde de ,,fantastische kerel’' met zijn overwinning.

Omdat de EVP naar verwachting opnieuw de grootste partij wordt in het Europees Parlement, kan het zijn dat Weber de Luxemburger Juncker opvolgt als voorzitter van de Europese Commissie.

Europa redden

Veertien jaar geleden ging in Beierse politieke kringen het gezegde 'Heb je een opa? Stuur hem naar Europa!' rond. Iets waar Manfred Weber, kind van Beieren, jonge belofte (toen 32) van de machtige conservatieve partij CSU zich toen niks van aantrok. Hij nam een zetel in, in het Europarlement.

Maar wie is Weber precies? Hij staat ervoor de Europese Unie te willen redden. Wat hem betreft is Europa 'het sleutelthema van mijn generatie'. In eigen land durft hij zelfs de volgende stelling aan: ,,In de wereld van morgen speelt Duitsland geen rol meer. Alleen Europa kan voor ons strijden."

Weber is een Beier: geboren in Rottenburg an der Laaber, hielp als kind met de hopoogst, was misdienaar en maakt deel uit van de christendemocratische CSU.

Toch is hij anders dan CSU-leiders als Horst Seehofer en Markus Söder: niet zo luid en aanwezig, eerder bedachtzaam en rustig, op het saaie af. Weber denkt eerst na voor hij iets zegt, klinkt het vaak. Of zoals een oude partijbons liet optekenen in de Süddeutsche Zeitung: ,,Hij kan zo goed luisteren dat je je afvraagt of hij er nog wel is, als je hem aan de lijn hebt."

En anders dan Seehofer en Söder koos hij de kant van bondskanselier Angela Merkel in de Duitse vluchtelingencrisis. Waar de twee hardliners Beieren en Duitsland het liefst op slot wilden doen, in een overduidelijke poging de AFD rechts in te halen, bleef Weber kalm: ,,Ik bestrijd populisten door problemen op te lossen."

Hoe precies, dat is de vraag. Net als de kwestie of hij wel genoeg ervaring heeft voor de hoogste positie in Europa. Om te beginnen zijn z'n oneliners zijn niet erg spannend: ,,Weg met het Europa van de achterkamertjes!" En: ,,Europa is niet van diplomaten en bureaucraten, maar van de mensen."Ook: ,,Europa heeft de grote vragen uit het oog verloren." Of, iets strijdbaarder: ,,We moeten onze manier van leven verdedigen."

Of hij daarmee de populisten in toom kan houden, daar kun je over twijfelen. Sterker: Fidesz, de partij van de Hongaarse premier Viktor Orbán, is lid van de EVP-fractie. En laat Orbán nu net een van de populisten zijn die de gevestigde orde zo op stang weet te jagen. Weber, sinds 2014 de baas van de 219 EVP'ers, heeft lange tijd opgetreden tegen de antidemocratische beslissingen van Orbán. Misschien omdat hij het stiekem eens is met diens felle antimigratieretoriek; misschien omdat hij bang is dat Fidesz uit zijn fractie stapt en een nieuwe, concurrerende fractie opricht; misschien, en dat zegt hij zelf tegen wie het maar wil horen, omdat hij nu eenmaal in hart en nieren 'een bruggenbouwer' is. Geen confrontatie, maar overleg.
Kritiek

Het was in die zin dan ook verrassend dat hij zich onlangs toch voorzichtig uitsprak tegen Orbán. Hij steunde een motie die Hongarije stevig op de vingers tikte vanwege 'schending van de Europese waarden'. Het leverde hem waardering op in eigen gelederen, waar velen worstelen met het gedrag van de Hongaar. Daarbuiten zien waarnemers vooral een gebaar in het licht van de gebeurtenissen van vandaag én de Europese verkiezingen van komend voorjaar. Daarvoor heeft Weber net iets te lang het warme bad voor Orbán op temperatuur gehouden.

Dan zijn ervaring. Kun je de belangrijkste leider in Brussel worden als je nog nooit echt regeringsverantwoordelijkheid hebt gedragen? Als je alleen maar op die positie belandt, omdat je de grootste fractie vertegenwoordigt? Er zijn mensen, zoals de Franse president Emmanuel Macron, die daarop het antwoord wel weten. Der Manfred wacht komend jaar nog een hete strijd.

https://www.ad.nl/buitenland/manfred-weber-is-topkandidaat-evp-voor-opvolging-juncker-manfred-wie~a6a1feea/

Weber lijkt me een geschikte kandidaat voor de komende jaren, omdat hij minder een politieke agenda voert dan Junker dat deed tijdens zijn voorzitterschap. Iets dat wel handig is bij gevoelige kwesties zoals Italie's begrotingstekort. De voorzitter van de Europese Commissie moet in mijn ogen bruggen bouwen zodat een voorstel door de Raad van Europa komt ipv. kritiek leveren op het beleid van de lidstaten. Zo had Juncker Italië bekritiseert dat ze hun zaakjes op orde moesten brengen en corruptie moesten aanpakken. Waarheid als een koe natuurlijk, maar het zorgde er wel voor dat de Italianen minder gingen meewerken aan het op orde brengen van de begroting. Zo'n politieke uitspraak kan beter overgelaten worden aan de premier of ministers van de Europese lidstaten, aangezien die in het diplomatieke spel verwikkeld zijn en daardoor beter met de gevoeligheid van de kwestie weten om te gaan.