226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur
De ondertitel van zijn nieuwe boek over de ontwikkeling van overheid en politiek is 'In het oog van de orkaan'. Roel in 't Veld, bestuurskundige, hoogleraar, adviseur, voormalig topambtenaar en ook nog heel even staatssecretaris, beschrijft in gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger de ingrijpende effecten van de ontwikkeling dat partijen van ideologische en inhoudelijke 'programmeurs' zijn veranderd in politieke marketeers.
In 't Veld analyseert hoe door een combinatie van perfectionisme en wantrouwen de overheid burgers is gaan overbelasten. En de burgers die van dit systeem het meest afhankelijk zijn, kunnen er het slechtst mee omgaan. Dit zie je heel schril in de kindertoeslagaffaire, maar het speelt al veel langer en op veel terreinen.
Met een reeks concrete ervaringen uit zijn eigen werk schetst Roel in 't Veld hoe verregaand de gevolgen zijn en hoe dit fundamenteel aangepakt kan worden. Nadrukkelijk moet juist de wetgever zélf - Kamer en bewindslieden - hierbij heel anders te werk durven gaan. Dat raakt veel terreinen, van het organiseren van schuldhulpverlening, het slimmer benutten van kennis voor beleid tot kabinetsformaties.
Daarbij is verfijnde aandacht voor hoe ministers omgaan met hun taak, hun ambtenaren en het vormen van beleid essentieel. Met een keur aan voorbeelden en verhalen laat In 't Veld zien dat die verhouding altijd spannend is en alleen goed werkt als er sprake is van een heel eigen soort intimiteit en vertrouwen.
Zijn vriendschap met Pim Fortuyn brengt In 't Veld twintig jaar na diens aantreden als politicus tot interessante observaties en anekdotes. Grote eenzaamheid maakte hem tragisch, zijn kwaliteiten werden door ruzies en gedoe overschaduwd. Toch ziet In ’t Veld een belangrijke erfenis van Fortuyn: niemand die nog denkt dat Nederland wel ongeveer 'af' is.
https://audio.nrc.nl/episode/23191903 (ook te beluisteren via andere podcast-apps)