Bolkesteijn Dat is me wat te kort door de bocht, die redenen zijn er wel degelijk, Zonder daarmee te zeggen dat die redenen zwaarwegend genoeg zijn, en ik weet ook niet of dit mag binnen de Europese aanbestedingsregels, maar het is wel redelijk begrijpelijk.
Even rondkijken over de landsgrenzen: in alle EU-landen is de voormalig staatsvervoerder nog actief behalve het VK, en in al die landen heeft dat bedrijf ook het hoofdrailnet aldaar in handen. Alleen in Zweden is dat (relatief) aanmerkelijk kleiner dan in Nederland, verder vind je vergelijkbare situaties. Behalve in Frankrijk en België (en Portugal, Ierland en een paar kleinere Oost-Europese landen) waar de NMBS, SNCF etc. nog steeds het monopolie op al het railvervoer voor reizigers hebben. Alleen in Groot-Brittannië is men veel verder gegaan met privatisering, maar daar is het railvervoer zonder veel overdrijving een puinhoop te noemen (dat heeft meer oorzaken dan privatisering alleen, maar het is wel een van de belangrijkste).
De NS heeft inderdaad concessies in andere landen, maar de mogelijkheden voor andere, buitenlandse bedrijven om hetzelfde in Nederland te doen zijn vanuit de meeste landen hetzelfde. NS (dochter Abellio) heeft twee bijvoorbeeld regionale concessies in Duitsland, maar DB rijdt via dochter Arriva al jaren een groot deel van het regionale vervoer in Nederland. Anders is dat met bijvoorbeeld Frankrijk, dat via dochter Keolis wel in Nederland rijdt, maar geen enkele buitenlandse reizigersvervoerder binnen de eigen grenzen toelaat. Zelfs voor goederenvervoer is de buitenlandse toegang nog bijzonder beperkt.
Dan de prestaties van NS. Ondanks dat het de nationale pispaal is, stijgen de prestaties van de NS al jaren (licht) en doen ze het naar internationaal vergelijk ook niet zo gek. Het rijden van (het grote aantal) treinen op het hoofdrailnet is een behoorlijk complex geheel dat zich volgens mij moeilijk laat opsplitsen zonder dat dat ten koste gaat van het reisgemak. En als je de volledige HRN-concessie openbaar/Europees gaat aanbesteden, dan zijn de enige potentiële kandidaten... juist, de buitenlandse (voormalige) staatsbedrijven. Dan kun je net zo goed je eigen staatsbedrijf in het zadel houden.
Niettemin wordt de rechtszaak wel interessant. Ik hoop ook dat die Europees wordt, want dan zijn de andere landen (neem ik aan) gebonden aan dezelfde uitspraak.
Ik denk dat het volledige IC-vervoer in NL gewoon bij 1 partij moet blijven en de NS is daarvoor de meest logische kandidaat. Je zou nog wel kunnen kijken wat er aan regionaal Sprintervervoer te concessioneren valt, want daar hebben de andere vervoerders waarschijnlijk wel een punt.