De meeste mensen zullen het werk van Günter Walfraff wel kennen waarin hij undercover ging als gastarbeider in de industrie in het Roergebied in de jaren zeventig. In het Nederlands uitgegeven onder de naam Ik, Ali. Inmiddels staat wel vast dat Walraff niet al het werk voor dit boek zelf heeft gedaan, maar de manier waarop dat boek, en zijn voorgaande boek met reportages vanaf de werkvloer in de industrie, legden wel genadeloos bloot waarom werkgevers de voorkeur geven aan gastarbeiders.
Oud-wethouder Gerrie Elfrink van de SP ging zelf undercover en werkte tussen de Poolse arbeiders. Zijn ervaringen noemt hij 'schokkend'.
De Arnhemmer solliciteerde als de werkloze Erwin met talloze uitzendbureaus gericht op arbeidsmigranten. Die zitten totaal niet te wachten op Nederlandse werkzoekenden, merkte Elfrink.
,,Nederlanders zijn te duur en te lastig.” Geregeld kreeg Elfrink eerst een Pools bandje te horen alvorens er werd opgenomen.
Zijn verhaal maakt duidelijk waarom het zo fijn is voor bedrijven om Polen in te zetten. Ze werken lekker lang, uitzendbureaus verdienen er goudgeld mee en ze worden aan alle kanten misbruikt.
De cowboys in de uitzendbranche hebben vrij spel, merkte Elfrink. ,,Ze lappen regels aan hun laars. En niemand die er wat aan doet. De arbeidsinspectie is in Nederland dan ook totaal uitgekleed.’’
https://www.gelderlander.nl/arnhem/erwin-elfrink-ging-undercover-poolse-arbeidersmigranten-worden-schandalig-uitgebuitaf2a3913/
Kortom, er is in de afgelopen veertig jaar weinig veranderd en het is ook wel duidelijk dat al deze arbeiders niet nodig zijn 'omdat Nederlanders dit werk niet willen doen', maar omdat het voor werkgever en bemiddelaar simpelweg winstgevender is om Polen in te zetten. Iets om goed in gedachten te houden als er weer politici roepen dat er tienduizenden mensen uit Oost-Europa nodig zijn.
De mensen uit Oost-Europa worden veelal slecht, maar duur gehuisvest, zag hij. ,,Aan de huisvesting wordt goud geld verdiend. Niet voor niets rijden die uitzendbazen in dikke bakken rond. Men slaapt met zijn vieren op een klein kamertje, en mag dan 90 euro dokken. Dat geld wordt en mag van het minimumloon worden afgetrokken.
Wat we in Nederland nodig hebben, zijn sterke vakbonden, een effectieve arbeidsinspectie en overheidsbeleid dat er niet langer op gericht is te groeien met industrieën die niet kunnen functioneren zonder het uitbuiten van werknemers. Het sterk inperken van het vrije verkeer van arbeid is natuurlijk ook een optie, dat is een belangrijke motor achter deze uitbuiting.