Sloggi Zijn dat de enige twee opties dan?
Het probleem is hier dat er geen eenduidige definitie van socialisme bestaat, ben ik inmiddels achter gekomen. Ook het begrip sociaal-democratie is met de jaren veranderd. Bij de oprichting van de PvdA in de jaren 40 werd dat vooroorlogse begrip bewust vermeden (daarmee zich onderscheidend van de nog steeds reformistisch marxistische SPD). In de verzamelde werken van Den Uyl komt het woord nul keer voor. Toen in 2000 omarmde de PvdA het opeens weer, maar nu betekent het iets heel anders dan in de jaren 30. Is dat iets slechts? Omstandigheden en de realiteit die voor je ligt verandert. Ideologische dogmatiek is niet perse een zegen.
Wat je in mijn perspectief wel kunt zeggen is dat 'socialisme' in Westerse context uitstekend werkt en heeft gewerkt. Binnen een paar decennia werd Zweden één van de armste landen in Europa één van de rijkste (ja, neutraliteit en een afgezonderde positie helpt enorm). Zweden is nu wel zo langzamerhand de meest neoliberale maatschappij van heel Scandinavië geworden, en daarom zakken zij ook wat in de diverse relevante lijstjes. Socialisme binnen liberale of rechtsstatelijke democratieën werkt uitstekend, althans voor 90% van de bevolking.
Socialisme heeft natuurlijk in Rusland dramatisch gewerkt. Maar Rusland was ook een drama vóór het socialisme (het laatste land dat lijfeigenschap afschafte) en is een drama erna.
'Socialisme' (tenminste zo zouden libertariërs het noemen) heeft ook zijn zegeningen gehad in staatsgeleide economieën zoals Zuid Korea. Met daarbij in begrepen enorme restricties op de mobiliteit van kapitaal. Zuid Korea is één van de rijkste landen buiten het Westen geworden.
Tot slot: een cruciaal aspect is hier de democratische en rechtsstatelijke inbedding. Het wetenschappelijk instituut van de VVD schreef onlangs dit soort teksten in hun publicatie over ongelijkheid:
"Afgezien van de weinig liberale implicaties van zijn voorstellen, miskent zijn argument dat het motivatieprobleem niet de enige reden is dat herverdeling van middelen een vermindering van de totale hoeveelheid middelen kan betekenen.
Een concentratie van financiële middelen is bijvoorbeeld vaak nodig voor de investeringen en innovatie die noodzakelijk zijn voor economische groei, en zonder het vermogen van investeerders zou het economische leven er radicaal anders uitzien. "
'Socialisten' zien natuurlijk deze zelfde werkelijkheid als conservatieven. Het grootste verschil is echter dat conservatieven dit zoveel mogelijk ondemocratisch, hiërarchisch en versluierd willen vormgeven.
En libertariërs laten vaak grote deuren open door verregaande machtsuitoefening door grote organisaties, waarbij eeuwigdurende monopolies geen probleem zijn (en ja, het kapitalisme tendeert daarnaar; tendeert naar een handjevol banken en drietal investeerders die de wereldeconomie bestieren; de Amerikaanse fortune 500 neemt een steeds groter deel van het BNP in beslag). Als het maar geen 'overheid' heet en er geen democratie bij komt kijken dan is het goed, tot gewapende milities aan toe.
(Getypt vanaf telefoon)
