Drietebuul Wat zelfbeschikking betreft; ja, dat is inderdaad een heel groot goed. Anderzijds zie ik in werkgerelateerde context ook hoe daar soms teveel ruimte voor is of lijkt te zijn. Tenminste, in de hoek van de bemoeizorg / GGZ / daklozen / psychiatrie lopen relatief veel mensen rond die het lot ondergaan van een leven lang middelengebruik met alle gevolgen vandien.
Het zijn allemaal mensen met een verhaal, dromen en ooit mensen om zich heen. Nu eenzaam en relatief geïsoleerd, er is hier en daar wat contact met 'lotgenoten' die zich in hun omgeving ophouden en natuurlijk de dealer. Weinig tot geen zelfzorg, soms gaat dat zelfs zo ver dat er sprake is van vergaande lichamelijke schadelijke en contacten met familie zijn er niet of heel zelden omdat die zich ook geen raad meer weten. Het leven is dusdanig beperkt dat het eigenlijk alleen bestaat uit slapen, wakker worden, gebruiken, bij de dealer een nieuwe voorraad halen als er weer geld voorhanden is, gebruiken, eten, slapen. Rinse and repeat.
Een aantal mensen volg ik op de voet en bij een periode van detentie is en dus gedwongen onthouding is er zo'n groot contrast zichtbaar dat ineens de gebruiker is verdwenen en de ondergesneeuwde persoonlijkheid en menselijkheid weer zichtbaar. Soms heel ontroerend. Er is levendig sociaal contact. Waar eerst de contacten vooral - in het positiefste geval - bestonden uit hoogst noodzakelijke en vrij zakelijke gesprekken om bijvoorbeeld geld of eten op te halen maar verder vooral uit scheldpartijen en gevloek als er niet in een bepaalde behoefte kon worden voorzien is dat nu veranderd in een oprecht, dankbaar en bijna surrealistisch 'heeey, echt leuk dat jullie op bezoek komen!', wat vergezeld gaat met een paar gezond uitziende, glunderende ogen. Van iemand die de afgelopen 2 jaar alleen van shot naar shot leefde, een bijna onzichtbaar gelaat had door de hoeveelheid (baard)haar en zich verder vooral god waande en afwisselend Jezus of de Schepper noemde en ook als zodanig aangesproken wilde worden. Veel verder dan dat reek de inhoud van de gesprekken niet. En nu ineens is er weer iemand zichtbaar.
Nog diezelfde dag, binnen 2 uur na het ontslag, is er vrijwel altijd weer sprake van een terugval en is zo iemand weer terug bij af.
Nu zijn er wel een aantal juridische routes te bewandelen om daar verandering in te krijgen, er kan een RM of IBS worden aangevraagd of wanneer de politie betrokken raakt bij een incident kan iemand naar de OVP (opvang verwarde personen) gebracht worden. Maar dat zijn uiteindelijk toch vooral doekjes voor het bloeden. Een OVP stuurt iemand vaak binnen 24 uur weer de straat op. En een opname bij een instelling, tja, vrijwel altijd is zo iemand al in beeld bij de bekende instellingen die zich daarmee bezig houden. Er wordt ingezet op (meer) medicatie of een depot en dat is het dan wel zo'n beetje. Nadat ze iemand wat meer hebben gestabiliseerd qua emoties, wanen en/of hallucinaties stopt de intramurale behandeling binnen een aantal weken en wordt ingezet op ambulante zorg.
Bij dergelijke casussen vind ik die zelfbeschikking te ruim. Ik geloof in ieder geval niet dat hier sprake is van een keuze, meer van conditionering en een gebrek aan allerlei adequate vaardigheden. Misschien is dit juridisch moeilijk, zo niet onmogelijk om hier een goed onderscheid in aan te brengen en zijn dit soort gevallen een noodzakelijk kwaad of offer voor de relatief grote mate van persoonlijke vrijheid hier en is dit gewoonweg niet goed te regelen.
Maar wat dat betreft vind ik het zelfbeschikkingsrecht gevoelsmatig te ruim en de stelling (die hier niet geponeerd is overigens) dat jezelf verwaarlozen of schade toebrengen ook een recht en dus een soort keuze is, wat te makkelijk. Er zijn teveel mensen die door een ongelukkige samenloop van omstandigheden een mensonwaardig lot ondergaan terwijl er heel veel 'potentie' aanwezig is.