Ik lees jullie discussie met interesse - ondanks de soms wat vileine toon over en weer.
Zelf ben ik in dubio. Ik ben het met Dwers eens dat het referendum als drukventiel echt een nuttige toevoeging aan onze democratie kan zijn, omdat het het vertrouwen in besluitvorming versterkt als de burger in kan grijpen (en ook als hij dat dus niet doet). Ik vind het advies van de RvS ook geheel begrijpelijk.
Anderzijds zie ik ook problemen. De belangrijkste is voor mij dat, zoals Molurus net ook zegt, een referendum een klein onderdeeltje uit een samenhangend stelsel van beleid ter discussie stelt. In Nederland polderland zijn er maar weinig wetten die geheel op zichzelf staan, dus zal elk referendum impliciete gevolgen kunnen hebben die niet direct zichtbaar zijn in de referendumvraag.
Over de onderwerpen: fiscale wetten moeten worden uitgezonderd, dat kan haast niet anders. Juist bij de staatsinkomsten moet je niet naar de wil van de meerderheid luisteren op los beleid, omdat een samenhangend belastingstelsel alleen als stelsel ergens op slaat. Daarnaast lijkt het me ook evident dat je grondwetswijzigingen moet uitsluiten, omdat het referendum anders een omweg kan worden om wijzigingen (al dan niet) door te voeren buiten de zeer strenge reguliere grondwetswijziging.
Ten slotte is de uitvoering heel belangrijk. Zoals we bij het Oekraïnereferendum hebben gezien is een opkomstdrempel onwenselijk. Maar als je hem weglaat wordt het wel een erg onvoorspelbaar middel. Hoe zouden jullie dit oplossen?